नेपालमा ९१ प्रतिशतले एचआइभी सङ्क्रमण घट्यो

काठमाडौँ/नेपालमा सन् २०२३ मा ९१ प्रतिशत  एचआइभीको सङ्क्रमण घटेको पाइएको छ । राष्ट्रिय एड्स तथा यौन रोग नियन्त्रण केन्द्रले विश्व एड्स दिवसको अवसरमा जारी गरेको तथ्याङ्कमा सन् २००० को तुलनामा सन् २०२३ मा ९१ प्रतिशत एचआइभीको सङ्क्रमण घटेको पाइएको हो । 

केन्द्रका निर्देशक डा सर्वेश शर्माका अनुसार सन् २०२३ मा ४५७ जना मात्र नयाँ एचआइभीका सङ्क्रमित भेटिएका छन् । सन् २००० मा पाँच हजार १०० जना नयाँ सङ्क्रमित भेटिएका थिए । उहाँले सरकारले एचआइभी उपचारमा उल्लेखनीय काम गरेकाले नयाँ सङ्क्रमति कम भइरहेको बताउनुभयो । उहाँले सङ्क्रमतिलाई उपचार प्रक्रियामा ल्याइएकाले सर्न कम भएर घटेको बताउनुभयो । 

“हामीले सङ्क्रमितको पहिचान गरेर औषधि पद्धतिलाई राम्रो बनाएका छौँ”, उनले भने, “सबै सङ्क्रमित उपचारमा ल्याएका छौँ, ती उपचारमा रहेका सङ्क्रमितले औषधि खाएपछि अरुलाई सार्दैनन् र सङ्क्रमित कम हुँदै गएका छन् ।” औषधि खानेको शरीरमा भाइरसको भार न्यून हुने गरेको उनले बताए। 

उनका अनुसार अहिले देखिएका सङ्क्रतिमध्ये ८७ प्रतिशतले औषधि सेवन गरिरहेका छन् । औषधि सरकारले निःशुल्क उपलब्ध गराउँदै आएको छ । सन् २०२३ सम्म नेपालमा ३० हजार ३०० व्यक्ति एचआइभी सङक्रमित रहेका छन् । विश्वमा आठ करोड ८४ लाख मानिस एचआइभी सङ्क्रमित र चार करोड २३ लाख व्यक्तिको एड्सका कारणले मृत्यु भइसकेको छ । सन् २०२३ मा विश्वमा १३ लाख मानिस एचआइभी सङक्रमित भएका थिए । 

यस्तै एचआइभीबाट मृत्यु हुनेको सङ्ख्यामा कमी आएको छ । सन् २०२३ मा २३१ जनाको सङक्रमणको कारणले मृत्यु भएको छ । सन् २०१० मा एक हजार सात सय जना व्यक्तिको एड्सको कारणले मृत्यु हुने गरेको थियो । नेपालमा सन् १९९८ मा पहिलो पटक एचआइभी एड्स देखिएको थियो । 

निर्देशक डा शर्माले अझै पनि उपचारबाट बाहिर रहेका करिब पाँच हजार सङ्क्रमितलाई उपचारमा ल्याउने हो भने सरकारले तोकेको लक्ष्य पूरा हुने बताए। “अझै करिब पाँच हजार सङ्क्रमित उपचारभन्दा बाहिर रहेका छन्”, उनले भने, “हामी ती सङ्क्रमितको पहिचान गरेर उपचारमा ल्याउने प्रयासमा रहेका छौँ ।”

उनले एचआइभी सङक्रमितमाथि अझै समाजमा लाञ्छना र भेद्भाव रहेकाले हटाउन आवश्यक रहेको बताउनुभयो । नेपालमा एचआइभी सङ्क्रमितमध्ये उच्च जोखिममा रहेका समूहमा सुईद्वारा लागुपदार्थ प्रयोग गर्ने, यौनकर्मी, पुरुष समलिङ्गी तथा तेस्रो लिङ्गी र रोजगारीका लागि विदेशिने रहेका छन् ।

तीमध्ये सुईद्वारा लागुपदार्थ प्रयोग गर्ने र पुरुष समलिङ्गी यौनकर्मीमा सङ्क्रमणदर अरु जोखिम समूहभन्दा उच्च रहेको छ । सन् २०२० को राष्ट्रिय सर्वेक्षणअनुसार सुईद्वारा लागुपदार्थ प्रयोग गर्नेमा तीन प्रतिशतका दरले एचआइभी सङ्क्रमण रहेको पाइएको छ । यस्तै सन् २०१७/१८ मा गरिएको सर्वेक्षणमा महिला यौनकर्मीमा दुई दशमलव दुई प्रतिशत र पुरुष समलिङ्गीमा छ दशमलव दुई प्रतिशतका दरले एचआइभी सङक्रमण रहेको पाइएको छ । 

सन् २०२४ मा सम्पन्न राष्ट्रिय सर्वेक्षणअनुसार भारतमा कामदार नेपालीमा शुन्य दशमलव दुई प्रतिशत सङ्क्रमण रहेको पाइएको छ । नेपालमा राष्ट्रिय एचआइभी रणनीतिक योजना २०२१–२०२६ ले निर्देश गरेअनुरुप उच्च जोखिममा रहेका समूह जस्तै सुईद्वारा लागुपदार्थ प्रयोग गर्ने, यौनकर्मी र तिनका ग्राहक, पुरुष समलिङगी तथा तेस्रो लिङ्गी र रोजगारका लागि विदेशीने तथा तिनका दम्पत्ती एवं जेलमा रहेका कैदीका लागि एचआइभी रोकथाम कार्यक्रम तथा सङ्क्रमित र प्रभावितका लागि उपचार, हेरचाह तथा सहयोग कार्यक्रम सञ्चालन भइरहेको छ ।

सोही योजनाअनुसार नेपालमा सन २०३० सम्ममा एड्स तथा एचआइभीलाई अन्त्य गर्ने रणनीति रहेको छ । अहिले अनुमानित एचआइभी सङ्क्रमिमध्ये ९५ प्रतिशतको पहिचान गर्ने, ९५ प्रतिशतको उपचार गर्ने र ९५ प्रतिशतको शरीरमा भाइरसको भार न्यून गर्ने योजना सरकारको रहेको छ । 

केन्द्रका निर्देशक डा शर्माका अनुसार एचआइभी सङ्क्रमिमध्ये ९४ प्रतिशतको पहिचान, ८७ प्रतिशतको उपचार र ७४ प्रतिशतको शरीरमा भाइरसको भार न्यून भइसकेको जानकारी दिए । 

हाल ६१ जिल्लाका ८४ एआरटी सेन्टरबाट एन्टिरेट्रोभाइरल उपचार निःशुल्क उपलब्ध रहेको छ । देशका सबै जिल्लामा आमाबाट बच्चामा हुने सङ्क्रमण रोकथाम गर्न समुदायमा आधारित कार्यक्रम सञ्चालन भइरहेको छ । 

आइतबार डिसेम्बर १ तारिख नेपालसहित विश्वभरि नै ३७औँ विश्व एड्स दिवस ‘एड्स अन्त्यका लागि सबैको सुनिश्चतता गरौँ’ भन्ने नाराका साथ मनाइँदै छ ।  रासस

कञ्चनपुरमा श्रीमतीद्वारा टाउकोमा ईटा प्रहार गरि श्रीमानको हत्या

कञ्चनपुर, १५ मङ्सिर ।

कञ्चनपुरमा एक श्रीमतीद्वारा टाउकोमा ईटा प्रहार गरि आफ्नै श्रीमान मारेको खुलासा भएको छ ।

बेलौरी नगरपालिका–६ भुराकोटका ४९ वर्षीय सियाराम रानाको आफ्नै श्रीमतीले हत्या गरेको खुलेको हो । आफ्नै घरको ट्वाइलेटमा चिप्लेर मृत अवस्थामा फेला परेको भन्ने खबर हिजो प्रहरीले प्राप्त गरेपछि इलाका प्रहरी कार्यालय बेलौरीबाट प्रहरी निरीक्षक भास्कर चन्दको टोली घटनास्थलमा खटिएको थियो । घटनास्थलमा पुग्दा मृतको शव लडेको स्थानमा नभएर केही पर ग्यालरीको कुनामा सिरकले छोपी राखिएको अवस्थामा फेला परेको थियो ।

प्रहरीका अनुसार ट्वाइलेट र बाथरुममा हेर्दा लडेको नभई हत्या गरेको अवस्थामा शव फेला परेको हो । मृतकको टाउको र तालुको विभिन्न भागमा काटिएको छ ।

घरभित्र खानतलासी गर्दा कोठा, कुर्सी, टेबल, ढोका लगायत स्थानमा रगतका छिटा देखिएको प्रहरीले बताएको छ । खाटमुनि रगत लागेको इट्टाको आधा भाग समेत फेला परेको छ । कोठामा रहेको दराजभित्र प्लास्टिकको सानो झोलाभित्र पुरुष र महिलाले लगाउने कपडाहरुमा समेत रगत देखा परेको छ ।

सोधपुछको क्रममा मृतकका श्रीमती ४३ वर्षीया जनककुमारी रानाले श्रीमान–श्रीमतीबिच विहिबार बिहान झगडा भएको र दिउसो श्रीमान् सुतेको अवस्थामा इँटाले उनको टाउकोमा हानी घटना आफूले घटाएको स्वीकार मृतकका श्रीमतीले गरेको प्रहरीले बताएको छ ।

उनलाई प्रहरीले नियन्त्रणमा लिएर जिल्ला अदालत कञ्चनपुरबाट १० दिनको म्याद थप गरी विस्तृत अनुसन्धान भइरहेको प्रहरीले जनाएको छ । घटनास्थलबाट प्रहरीले रगत लागेको इँटा २ थान, रगत लागेको मोबाइल एक थान, जेब्रा ब्याग एक थान र रगत लागेको महिला र पुरुषका कपडाहरु बरामद गरेको छ ।

भन्सार कर घटेपछि एकै दिनमा तोलामा १५ हजार ९ सयले घट्यो सुनको भाउ

काठमाडौं / १० मङ्सिर ।

सरकारले भन्सार दर घटाएपछि स्थानीय बजारमा सुनको भाउ ह्वात्तै घटेको छ। 

आज प्रतितोला सुनमा १५ हजार ९ सय रुपैयाँले घटेको हो। नेपाल सुन चाँदी व्यवसायी महासंघका अनुसार सोमबार प्रतितोला सुनको मूल्य १ लाख ५१ हजार ३ सय रुपैयाँ कायम गरेको छ। आइतबार  प्रतितोला सुन १ लाख ६७ हजार २ सय रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो।

यसैगरी सुनको भाउ घटेसँगै चाँदी पनि घटेको छ। आज प्रतितोला चाँदी १८ सय ४५ रुपैयाँमा कारोबार भइरहेको  महासंघले जनाएको छ।  अघिल्लो दिन प्रतितोला चाँदी १९ सय ६० रुपैयाँमा कारोबार भएको थियो।

गत बिहीबार बसेको मन्त्रिपरिषद् बैठकले सुनको भन्सार दर  २० बाट १० प्रतिशत कायम गर्ने निर्णय गरेको थियो।

  

पेट्रोलियम डिपो बस्ती क्षेत्र नजिकै हुँदा के असर हुन्छ ?

पेट्रोलियम डिपो बस्ती क्षेत्र नजिकै हुनेले धेरै प्रकारका असर पर्न सक्छन्। ती असरहरू स्वास्थ्य, वातावरण, सुरक्षा, र सामाजिक-आर्थिक पक्षसँग सम्बन्धित हुन सक्छन्। मुख्य असरहरू यसप्रकार छन्:

१. स्वास्थ्यसम्बन्धी असर

पेट्रोलियम पदार्थको गन्ध र वाष्प (fumes) सास फेर्दा स्वास्थ्यमा गम्भीर असर गर्न सक्छ।

लामो समयसम्म वाष्पको सम्पर्कमा रहँदा श्वासप्रश्वास समस्या, आँखा र छालामा जलन, र क्यान्सरजस्ता दीर्घकालीन रोगहरूको जोखिम बढ्छ।

डिपोबाट हुने फोहोर तथा चुहावटले जमिन र पानी दूषित हुन सक्छ, जसले पानीजन्य रोगहरू फैलाउन सक्छ।

२. वातावरणीय असर

आगलागी वा विस्फोटको सम्भावना उच्च हुन्छ, जसले बस्ती क्षेत्रलाई खतरामा पार्छ।

जमिनको प्रदूषणले खेतीयोग्य भूमिमा असर गर्न सक्छ।

हावा र पानीमा प्रदूषण फैलाउँदा जैविक विविधतामा असर पर्न सक्छ।

३. सुरक्षासम्बन्धी असर

पेट्रोलियम अत्यन्त ज्वलनशील पदार्थ भएकाले आगलागी र विस्फोटको जोखिम हुन्छ।

डिपोमा भएका भण्डारण ट्यांकरमा कुनै पनि सानो गल्तीले ठूलो दुर्घटना निम्त्याउन सक्छ।

बस्ती क्षेत्र वरिपरि सुरक्षाको कमीले दुर्घटनाको जोखिम बढाउँछ।

४. सामाजिक र आर्थिक असर

दुर्घटना भएमा मानिसहरूको ज्यान जाने जोखिम हुन्छ।

स्थानान्तरणको कारण मानिसहरूले आफ्नो जमिन र घर गुमाउन सक्छन्।

डिपोको कारण नजिकको बस्तीमा बस्न असहज हुने हुँदा घरको मूल्य घट्न सक्छ।

प्रदूषणको कारण मानिसहरू बस्ती छोड्न बाध्य हुन सक्छन्।

समाधानका उपायहरू:

------------------------------

डिपो र बस्तीबीच सुरक्षित दूरी सुनिश्चित गर्नु।

अत्याधुनिक सुरक्षा मापदण्ड अपनाउनु।

प्रदूषण नियन्त्रणका प्रविधिहरू प्रयोग गर्नु।

जनचेतना कार्यक्रम सञ्चालन गरी जोखिमबारे जानकारी दिनु।

यसरी, पेट्रोलियम डिपो नजिक बस्ती हुनु जोखिमपूर्ण हुन्छ, त्यसैले यस्तो क्षेत्रलाई आवासीय क्षेत्रभन्दा टाढा राख्नु बुद्धिमानी हुन्छ।

धनगढीमा जोखिम बढेपछि आयल निगम डिपो पुर्नवासमा सार्ने तयारी,पुनर्वासका मेयरद्वारा सार्न नदिने प्रतिबद्धता

 कैलाली/धनगढीको चटकपुरस्थित नेपाल आयल निगमको डिपो सार्ने तयारी भएको छ । उक्त डिपोका कारण स्थानीय बस्तीमा जोखिम बढ्नुका साथै निगमको दैनिक कामकाज समेत प्रभावित भएकाले सार्ने तयारी भएको हो ।

यो डिपो २०३७ सालमा निर्माण भएको थियो । त्यो बेला उक्त क्षेत्रमा सर्वसाधारणको बस्ती थिएन । अहिले डिपो वरिपरी विस्तारै बाक्लो घना मानव वस्ती बसिसकेको छ । डिपोका कारण मानव वस्ती नै जोखिममा परेपछि डिपो सार्ने योजनामा निगम पुगेको हो ।

स्थानीयबासीन्दाले डिपो घनावस्तीको बीचमा भएको भन्दै धनगढी नगरपालिकामा दैनिकरुपमा गुनासो आउन थालेपछि नगरपालिकाले समेत उक्त डिपो सार्न निगमलाई आग्रह गर्दै आएको थियो ।

यस्तै उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्री दामोदर भण्डारीलाई समेत स्थानीयबासीले उक्त डिपो सार्नुपर्ने भन्दै ध्यानाकर्षण गराएका छन् । मन्त्री भण्डारीले समेत डिपो सार्न निगमलाई निर्देशन दिएका छन् । नेपाल आयल निगमको उपनिर्देशक प्रदिप यादबका अनुसार तत्कालिन समयमा दैनिक ४ ट्यांकर इन्धन बिक्री गर्ने यो डिपोबाट अहिले दैनिक ६० ट्यांकरको हाराहारीमा बिक्री हुन थालेको छ ।

‘पहिलेको तुलनामा इन्धनको बिक्री बढ्दै गर्दा हालको डिपोमा ट्यांकरलाई इन्धन लोड अनलोड गर्न पनि ठूलो समस्या भएको छ,’ यादबले क्लिकमान्डुसँग भने,‘साँघुरो भएर ट्यांकर राख्नसमेत ठूलो समस्या भएको छ । साथै डिपोका कारण स्थानीय बस्ती पनि जोखिममा परेकाले सार्ने योजनामा निगम अघिबढेको छ ।’

धनगढीको भीमदत्त पन्त राजमार्गसँगै जोडिएको चटकपुरमा १ विगाह ८ कटहा जग्गामा विद्यमान डिपो कार्यालय सञ्चालनमा छ। डिपो कार्यालयका प्रमुख हरिदत्त जोशीका अनुसार ५-६ वर्षदेखि उक्त डिपो कार्यालय सार्ने प्रयास भइरहेको छ । उक्त डिपोबाट सूदुरपश्चिमको ९ जिल्ला दार्चुला, बैतडी, डडेलधुरा, कञ्चनपुर, बझाङ्ग, बाजुरा, डोटी, अछाम र कैलालीमा इन्धन बितरण भइरहेको छ ।

डिपोबाट दैनिक ८० किलोलिटर पेट्रोल, २५० किलोलिटर डिजेल बिक्री हुन्छ । डिपोमा हाल ७ दिनको माग पुग्ने गरी ७६० किलोलिटरको २ वटा डिजेलको भर्टिकल ट्यांकी छ भने ७६० किलोलिटरकै १ वटा पेट्रोलको डिपो छ । यसवाहेक ७०-७० किलोलिटरको पेट्रोल, डिजेल र मट्टिटेलको तीनवटा अन्डरग्राउण्ड ट्यांकी छ ।

पूर्ववर्ति सरकार केपी ओलीको सरकारले बजेट वक्तव्यमार्फत् प्रत्येक प्रदेशमा कम्तीमा ९० दिनको माग धान्न गरी पेट्रोलियम पदार्थको भण्डारणगृह निर्माण गर्नुपर्ने घोषणा गरेको थियो ।

‘त्यो योजनालाई अघि बढाउन पनि अहिलेको विद्यमान डिपो भएको स्थान निक्कै साँघुरो छ,’ यादबले भने– ‘त्यो योजनालाई कार्यान्वयनमा ल्याउन कम्तिमा २५ विगाहभन्दा बढी जग्गा आवश्यक पर्छ । यो सबै विषयलाई ध्यानमा राख्दै डिपो नै सार्ने योजना अघि बढाइएको हो ।’

उनका अनुसार अहिले उक्त डिपो सार्न धनगढी र वरिपरीका जिल्लामा जग्गा खोज्ने कामसमेत सुरु भएको छ । डिपो सार्ने विषयमा यसअघि अध्ययन समितिले समेत अध्ययन गरि प्रतिवेदन बुझाइसकेको छ । निगमका उपनिर्देशकद्वय र दिवाकर मल्लिक सम्मिलित अध्ययन समितिले २०८० असार २६ गते उक्त डिपो सार्नुपर्ने प्रतिवेदन दिएको थियो ।

कञ्चनपुरको पुर्नवासमा सार्ने तयारी

उक्त अध्ययन समितिले गरेको अध्ययनअनुसार धनगढीको डिपोलाई सारेर धनगढी पायक पर्ने कञ्चनपुरको पुर्नवासमा निर्माण गर्नुपर्ने सुझाव दिएको थियो । जसअनुसार नयाँ डिपो सारेर निर्माण गर्न  पुनर्वास स्थित  राष्ट्रिय आवास कम्पनी लिमिटेडको स्वामित्वमा रहेको जग्गा उपयुक्त रहेको उक्त अध्ययन समितिले प्रतिवेदन दिएको थियो ।

निगमले राष्ट्रिय आवास कम्पनी लिमिटेडको स्वामित्वमा रहेको करिब ६५ बिगाह जग्गामध्ये २२ बिघा जग्गा खरिद गरेर डिपो सार्ने योजना अघि बढाएको हो । ‘जग्गा हेरिसकेका छौं, अब उक्त जग्गा खरिद गर्ने प्रक्रिया अघि बढाएर डिपो सार्न काम सुरु गर्न लागेका छौं,’ यादवले भने ।

 तर पुनर्वासका मेयर तोय प्रसाद शर्माले उक्त आयल डिपो पुनर्वासमा आउन नदिने बताउनु भएको छ । हाम्रै साझा पत्रिकासंग कुरा गर्दै मेयर शर्माले उक्त प्रतिबद्धता व्यक्त गर्नुभएको हो । 

"खोरमा बाघलाई थुन्दैमा स्याल हुँदैन’ भनेपछि रविलाई बढाईयो कडा सुरक्षा

भैरहवा, कार्तिक १८

"खोरमा बाघलाई थुन्दैमा स्याल हुँदैन’ भन्ने प्रतिक्रिया दिएपछि रवि लामिछानेलाई थप सुरक्षा व्यवस्था कडा बनाईएको छ ।

मंगलबार बयानपछि बाहिर निस्कने क्रममा सरकारी वकिलको कार्यालय परिसरमै ‘खोरमा बाघलाई थुन्दैमा स्याल हुँदैन’ भन्ने प्रतिक्रिया दिएपछि माथिको आदेशमा रुपन्देही प्रहरीले सुरक्षा व्यवस्था कडा पारेको  हो ।

सहकारी ठगी, सङ्गठित अपराध तथा सम्पत्ति शुद्धीकरण मुद्दामा पक्राउ परेका राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टी (रास्वपा) का सभापति रवि लामिछानेलाई दोस्रो दिन पनि कडा सुरक्षाबीच सरकारी वकिलको कार्यालय रुपन्देही लगिएको छ ।

पूर्वगृहमन्त्री लामिछानेलाई मंगलबार पहिलो दिन प्रारम्भिक बयान लिइएको थियो । बुधबार दोस्रो दिन बयानलाई निरन्तरताका लागि बिहान १० बजे लामिछानेलाई सरकारी वकिलको कार्यालय लगिएको हो ।

उनलाई प्रहरीले घेरा बनाएर पत्रकार र समर्थकमाझ नदेखिने गरि कडा सुरक्षासहित बयानका लागि लगिएको हो ।

सरकारी वकिलको कार्यालयमा ठूलो संख्यामा प्रहरी अधिकृत नै खटिएर नेपाल र सशस्त्र प्रहरीको घेरामा बयान कक्षसम्म पुर्‍याइएको छ ।

प्रहरीको गाडीभित्र रहेका लामिछानेलाई परिसरभित्रै गाडी राखी भित्री बाटोबाट बयान कक्षसम्म लगिएको थियो । लामिछाने बाहिर नदेखियुन् भन्न लागि बयान कक्षसम्मको बाटोलाई प्रहरीको घेरा बनाइएको थियो ।

मंगलबार बयानपछि बाहिर निस्कने क्रममा सरकारी वकिलको कार्यालय परिसरमै ‘खोरमा बाघलाई थुन्दैमा स्याल हुँदैन’ भन्ने प्रतिक्रिया दिएपछि माथिको आदेशमा रुपन्देही प्रहरीले घेरा हालेर लगेको हो ।

पोखरा र रुपन्देहीमा एकै प्रकृतिको कसुर भए पनि जिल्ला र संस्था फरक–फरक भएकाले हरेक जिल्लामा लामिछानेबिरुद्ध छुट्टाछुट्टै मुद्दा दर्ता हुने रूपन्देही प्रहरी प्रमुख प्रहरी उपरीक्षक रञ्जितसिंह राठौरले बताए।

‘जति जिल्लामा उजुरी दर्ता हुन्छ, त्यहीँको कागजात र प्रमाणअनुसार नै प्रक्रिया अघि बढ्ने हो, एकै प्रकृतिको कसुरमा एकै चरणमा अनुसन्धान भए पनि गाभ्न मिल्दैन,’ उनले भने ।

स्थानअनुसार प्रमाण फरक–फरक हुन सक्ने भएकाले मुद्दा गाभ्न नमिल्ने उनले बताए । अहिलेसम्म पक्राउ अनुमति लिइएका र अनुसन्धान गर्नुपर्ने देखिएका अन्य व्यक्तिविरुद्ध पनि रूपन्देही जिल्ला अदालतमा मुद्दा दर्ता गर्ने तयारी रहेको राठौरले जानकारी दिए।

जिल्ला न्यायाधिवक्ता प्रेमराज पौडेल, इलाका प्रहरी कार्यालय बुटवलका डीएसपी विजयराज पण्डित, जिल्ला प्रहरी कार्यालयका अनुसन्धान अधिकारीहरू लगायतको उपस्थितिमा सवा १० बाट बयान सुरु भएको छ ।

पहिलो दिन केही प्रश्न सोधिएको थियो । यसअघि त्यही कसुरमा उनका साझेदार तथा पूर्वडीआईजी छविलाल जोशीसँग पनि बयान लिएको थियो । छविसँग ५६ वटा प्रश्न गरिएको थियो ।

जिल्ला न्यायाधिवक्ता प्रेमराज पौडेल मुलकुी फौजदारी कार्याव्यवस्थाको दफा १६ मा अनुसन्धान अधिकारीले सरकारी वकिल समक्ष वयान लिने व्यवस्था अनुरुप बयान लिन यहाँ अनुसन्धान अधिकारीले उपस्थित गराएको बताए ।

‘रविविरुद्ध परेको सहकारी ठगीसम्बन्धी कसुरमा पहिलो दिन ३ घण्टा ३५ मिनेट बयान लिइएको थियो । प्रारम्भिक बयान भयो , लेखबद्ध गर्ने काम बाँकी छ, बयान गर्दै जाँदा कहिले सकिन्छ भन्न सक्ने अवस्था छैन ’, उनले भने ।

     पोखराको सूर्यदर्शन सहकारीको रकम हिनामिनामा संलग्न रहेको आरोपमा पक्राउ परेका लामिछानेमाथि बुटवलस्थित सुप्रिम सहकारीको रकमसमेत हिनामिनामा संलग्न रहेको आरोप छ ।

     जिल्ला प्रहरी कार्यालय कास्कीको हिरासतमा रहेका उनलाई सूर्यदर्शन सहकारीमा अनुसन्धान सकिएकाले सुप्रिमका लागि लामिछानेलाई मंगलबार रुपन्देही ल्याइएको हो ।

     रुपन्देही जिल्ला अदालतले रवि लामिछाने र छविलाल जोशीसहित १२ जनाविरुद्ध यसअघि नै पक्राउ पूर्जी जारी गरिसकेको छ । प्रहरीले बुटवलस्थित सुप्रिम ऋण तथा बचत सहकारी संस्थाको १४ करोड २९ लाख रुपैयाँ गोर्खा मिडिया नेटवर्क प्रालिमा लगेर खर्च गरेको कसुरमा अनुसन्धान गरिरहेको छ ।

    बुटवलस्थित सुप्रिम सहकारीबाट एक करोड ९६ लाख रवि लामिछानेकै नाममा र १४ करोड २९ लाख रुपैयाँ विभिन्न व्यक्तिमार्फत गोर्खा मिडिया नेटवर्कमा पुगेको संसदीय छानबिन विशेष समिति र प्रहरीको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ ।

     रुपन्देही ल्याएसँगै रास्वपा र सहकारी पीडित दुवै पक्षले प्रदर्शनको गरिरहेका छन् । सुप्रिम सहकारी पीडितले उनलाई बयान लिने सरकारी वकिलको कार्यालय तथा जिल्ला अदालत परिसरमा वरिपरि प्रशासन निषेध गरी बयान जारी राखेकोले विरोध प्रदर्शन पनि भइरहेको छ ।

ईन्धन डिपोमा आगलागी हुने डरले धनगढीवासी रातभर निदाउँदैनन, पुनर्वासको पैसट्ठी विगाहमा ईन्धन डिपो सार्ने प्रयास जारी

कैलाली/२३ कार्तिक ।

धनगढी उपमहानगरपालिका–३ चटकपुर निवासी धर्मसिंह-माधवी ऐर दम्पतीलाई हिजोआज निद्रा पर्दैन । घरै अगाडि रहेको नेपाल आयल निगमको इन्धन डिपोका कारण ऐर दम्पतीमात्र होइन, डिपो वरपरका मानिस निर्धक्क भएर सुत्न सकेका छैनन् । डिपोका कारण सधैँ त्रासमा रहनुपरेको उनीहरूको गुनासो छ ।

स्थानीय धर्मसिंह डिपो स्थानान्तरणका लागि पटकपटक आग्रह गरिए पनि कुनै सुनुवाइ नभएको दुखेसो गर्छन् । पेट्रोलियम पदार्थ भण्डारण गरिएका ठुल्ठूला ट्याङ्क नजिकै भएको र डिपोबाट इन्धन ‘लोडअनलोड’ भइरहँदा घरमा आगो बाल्न पनि त्रसित हुनुपरेको चटकपुरका स्थानीयको गुनासो छ ।

“घरमा आगो बाल्न डराउनुपर्ने अवस्था छ”, माधवीले भने, “डरले रातभर निद्रा पर्दैन, निगमले डिपो अन्यत्र सारेर स्थानीयलाई निर्धक्क जिउन दिनुपर्छ ।” केही वर्ष पहिले जङ्गल रहेको डिपो आसपास अहिले बाक्लो बस्ती छ ।

डिपो अगाडि नै रहेको धनगढी–अत्तरिया सडकमा दैनिक हजारौँ सवारीसाधन गुड्छन् । नजिकै धनगढी नेत्रालय, सिपी अस्पतालसहित अन्य स्वास्थ्य संस्था, विद्यालय र व्यापारिक ‘कम्प्लेक्स’ सञ्चालनमा छन् ।

नगर क्षेत्रमा हुने सार्वजनिक सुनुवाइ कार्यक्रममा पनि आफूले पटकपटक डिपोका कारण स्थानीयले निर्धक्क भएर बस्न नपाएको र बस्ती नभएको क्षेत्रमा डिपो सार्न पटकपटक आग्रह गरेको धर्मसिंह सम्झन्छन् ।

चटकपुरकै स्थानीय भीम मल्ल घनावस्तीबीचको डिपोका कारण वरपरका बासिन्दा सधैँ चिन्तित रहेका सुनाउछन् । “कतिबेला आगलागी हुन्छ, सधैँ चिन्तित छौँ”, उनी भन्छन्, “आगलागीको त्रासका कारण स्थानीयले ढुक्कका साथ जीवनयापन गर्न सकेका छैनन् ।”

केही वर्षअघि डिपो नजिकै रहेको एक फर्निचरमा आगलागी हुँदा कतिपय स्थानीय घरै छाडेर हिँडेका चटकपुरवासीको सम्झनामा ताजै छ । धनगढी उपमहानगरपालिकाका प्रमुख गोपी हमाल मुख्य बजारको बीचमा रहेको डिपोका कारण सुरक्षा चुनौती थपेको बताउछन् ।

“डिपो नजिकै अस्पताल र विद्यालय सञ्चालनमा छन्, कसैगरी ‘डिजास्टर’ भयो भने आसपास मात्र नभई सिङ्गो नगर नै प्रभावित हुनसक्छ”, प्रमुख हमालले भने, “लाखौँ लिटर इन्धन भण्डारण गरिएको छ, दुर्घटनाको जोखिम छ, बस्ती नभएका क्षेत्रमा डिपो सार्नुपर्छ ।” डिपो सुरक्षित स्थानमा स्थानान्तरण गर्न निगमलाई पटकपटक आग्रह गरिएको बताउँदै उनले निगमका तर्फबाट पनि डिपो सार्ने प्रतिबद्धता प्राप्त भएको जानकारी दिए ।

पुनर्वासमा डिपो सार्ने योजना, कार्यान्वयनमा ढिलाइ

निगमले डिपो स्थानान्तरण गर्ने योजना तर्जुमा गरे पनि जग्गा प्राप्तिमा ढिलासुस्ती भएको छ । सरकारी स्वामित्वको राष्ट्रिय आवास कम्पनीले कञ्चनपुरको पुनर्वास नगरपालिका वडा नम्बर ३ र ५ मा रहेको २२ बिघा जग्गा निगमलाई बिक्री गर्ने प्रस्ताव गरे पनि त्यो कार्यान्वयन भएको छैन ।

निगमका उपनिर्देशक प्रदीप यादव पनि डिपो स्थानान्तरणको प्रयास भइरहेको बताउछन् । “घना बस्तीका बीचमा डिपो छ, यसलाई स्थानान्तरण गर्नैपर्छ”, उपनिर्देशक यादवले भने । सुरक्षा मापदण्डअनुसारका संरचना निर्माणका लागि अहिले डिपो भएको जग्गा अपुग छ । निगमले यसअघि समिति गठन गरी डिपो स्थानान्तरणका लागि जग्गा खोजेको थियो ।

धनगढीस्थित डिपोमा संरचना निर्माण गर्न जग्गा अपर्याप्त भएकाले दैनिक कार्य सञ्चालन प्रभावित भएको निगमका प्राविधिक जगदीशप्रसाद जैसी बताउछन् । हाल डिपो रहेको जग्गा अपर्याप्त भएकाले भण्डारण क्षमता वृद्धि गर्न तथा ट्याङ्करमा ‘लोडअनलोड’ गर्न पनि समस्या भएको उनले बताए।

हरेक प्रदेशमा कम्तीमा ९० दिनको माग धान्न सक्ने पेट्रोलियम पदार्थ भण्डारण गृह निर्माण गर्ने सरकारको योजना छ । भण्डारण क्षमता बढाउन निगमलाई चटकपुरस्थित डिपो स्थानान्तरण गर्नुपर्ने बाध्यता छ । निगमको धनगढीस्थित डिपो कुल एक विगाह आठ कठ्ठामा फैलिएको छ ।

उक्त डिपोमा अहिले डिजेल भण्डारणका लागि सात सय ६० किलोलिटरका दुई वटा ‘भर्टिकल ट्याङ्क’ र ७० किलोलिटरको भूमिगत ट्याङ्क तथा पेट्रोल भण्डारणका लागि सात सय ६० किलोलिटरको एक भर्टिकल ट्याङ्क र ७० किलोलिटरको भूमिगत ट्याङ्कसहितको संरचना छन् ।

उक्त मौज्दातबाट सुदूरपश्चिम प्रदेशका लागि सात दिनको मात्र माग धान्नेछ । धनगढी डिपोले सुदूरपश्चिम प्रदेशका कैलाली, कञ्चनपुर, डडेल्धुरा, बैतडी, दार्चुला, बझाङ, डोटी, अछाम र बाजुरा जिल्लामा पेट्रोलियम पदार्थ आपूर्ति गर्दै आएको छ ।

आज कागतिहार मनाईदै

कञ्चनपुर, १४ कार्तिक ।

कात्तिक कृष्ण त्रयोदशीका दिनमा मनाइने काग तिहार आज बिहान यमराजको दूतका रुपमा कागलाई मीठा–मीठा खानेकुरा दिएर मनाइँदैछ ।

    बिहान सूर्योदयकालमा त्रयोदशी भएको दिन काग तिहार मनाउनुपर्ने भएकाले आज यो पर्व मनाउन लागिएको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक विकास समितिका अध्यक्ष श्रीकृष्ण अधिकारीले जानकारी दिनुभयो ।

  कागलाई सन्देशवाहकका रुपमा लिइन्छ ।काग तिहार वा कागपूजा कार्तिक कृष्ण त्रयोदशीदेखि कार्तिक शुल्क द्वितीयासम्म पाँच दिन मनाइने तिहार पर्वको पहिलो दिन हो । यस दिन कागको पूजा गर्ने गरिन्छ। यमराजको सन्देश वाहकको रूपमा कागलाई सम्मानको साथ पूजाआजा गरेर खानेकुरा दिई काग तिहार मनाउने गरिन्छ। कागलाई यमराजको अत्यन्त प्रिय भक्त पनि मानिन्छ। त्यसैगरी हाम्रो समाजमा प्रचलित काकगवेषण, काकन्याय, काकबलि आदि विविध शब्द कागसँगै सम्बन्धित छन्।

यस अवसरमा काठमाण्डौको कागेश्वरी मनोहरा नगरपालिका–१ कागेश्वरी महादेव मन्दिरमा विशेष पूजा हुने गर्छ । त्यसैगरी हनुमानढोकाको कागेश्वरी मन्दिरमा पनि कागको पूजा गरिन्छ ।

यस्तै यम दीपदान गर्नेक्रम पनि आज बेलुकादेखि नै सुरु गरिँदैछ । यस वर्ष तिथिको घटबढका कारण यमपञ्चक हिजो बेलुकादेखि शुरु भएको हो । 

कञ्चनपुरको लालझाडीमा एक दम्पतीको हत्या, आँगनमै भेटियो शव

कञ्चनपुर, ०९ कार्तिक ।

 लालझाडीमा एक दम्पतीको हत्या भएको छ ।  लालझाडी गाउँपालिका वडा नम्बर १ बिनवारी बस्ने ४६ वर्षीय रमेश वडायक (रामेश्वर) र उहाँकि पत्नी ४३ वर्षीया कमला वडायकको हत्या गरिएको अवस्थामा शव फेला परेको कञ्चनपुर प्रहरी प्रवक्ता उमेश जोशीले जानकारी दिनुभयो । शुक्रबार बिहान राना दम्पतीको शव आगनमा देखेपछि स्थानीयले प्रहरीलाई खबर गरे लगत्तै प्रहरी टोली घटनास्थलमा पुगेर अनुसन्धान गरिरहेको छ । यस सम्बन्धमा थप अनुसन्धान भइरहेको कञ्चनपुर प्रहरीले जनाएको छ ।

बेलौरीमा नगरपालिका स्तरकै सर्वाधिक धनराशिको वडाध्यक्ष कप खुल्ला फुटबल प्रतियोगिता हुदै

 

-किशोर तामाङ 

कञ्चनपुर,२१ असोज २०८१

कञ्चनपुरको बेलौरीमा वडा अध्यक्ष कप खुल्ला फुटबल प्रतियोगिता सञ्चालन हुने भएको छ।

बेलौरी नगरपालिका  वडा नम्बर १ र २ को संयुक्त आयोजनामा  बेलैरीकै सर्वाधिक धनराशि रहेको वडा अध्यक्ष कप खुल्ला फुटबल प्रतियोगिता यही कार्तिक ५ गते देखी उद्घाटन समारोह बिच शुरू हुने आयोजकले जनाएको छ।

खेलकुदको स्तर उन्नति र खेलाडी उत्पादनका लागि क्लबले विगतमा धेरै फुटबल प्रतियोगिता संचालन गरि सकेको र  यसपटक 

बेलौरी नगरपालिका वडा नम्बर २ स्थित गोकलपुरमा रहेको खुला मञ्च सञ्चालन हुने वडा अध्यक्ष कप खुल्ला फुटबल प्रतियोगितामा  विजेतालाई नगद २ लाख २२हजार २सय २२ रूपैयाँ, ट्रफि मेडल र प्रमाणपत्र र उपविजेतालाई १लाख‌ ६१ हजार १ सय ११ रुपैयाँ, ट्रफि र प्रमाणपत्र प्रदान गरिने बेलौरी नगरपालिका वडा नम्बर १ खेलकुद विकास समिति सचिव पन्तले जानकारी दिए । 

यस्तै, विधागत पुरस्कारमा उत्कृष्ट  खेलाडीलाई नगद रु ५ हजार,सर्वाधिक गोलकर्तालाई नगद रु ३ हजार ५ सय,बेस्ट डिफेन्डर रु ३ हजार ५ सय,उत्कृष्ट गोलरक्षकलाई नगद ३ हजार ५ सय,रेसिङ खेलाडीलाई नगद रू ३ हजार ५ सय,म्यान अफ द म्याच रु १ हजार १ सय पुरस्कार राखिएको आयोजक समिति सचिव  पन्तले बताए।

गोकलपुर बजार को खुल्ला मन्चमा आयोजना हुने यस सयुक्त वडा अध्यक्ष खुल्ला फुटबल प्रतियोगितामा यस प्रतियोगिता संचालनका लागि बेलौरी नगरपालिका वडा नं १ र २ को सिलिङ बजेटबाट ३ लाख रुपैयाँ छुट्याइएको छ भने अन्य रकम सहयोगी दाताबाट उठाइने सचिव पन्तले जानकारी दिए । उनका अनुसार यस फुटबल प्रतियोगितामा कुल अनुमानित लागत खर्च ८ लाख २० हजार गरिएको बताइएको छ।

खेलकुद प्रतियोगितामा सहभागिता जनाउनका लागि इन्ट्री शुल्क ११ हजार रुपैयाँ निर्धारण गरिएको छ ।  खेलमा सहभागि हुनका लागि कार्तिक ३ गतेसम्म टीम दर्ता गर्नुपर्ने आयोजकले जनाएको छ। यसैबीच निर्धारित समय अवधि भित्र दर्ता भएका टिमको टाइसिट प्रकाशन पत्रकार सम्मेलन मार्फत कार्तिक ४ गते सार्बजनिक गरिने आयोजकले जनाएकाे छ। प्रतियोगिताका सम्पुर्ण खेलहरू खेल कुञ्ज युट्युब च्यानल मार्फत प्रत्यक्ष प्रसारण गरी स्वदेश तथा विदेशमा रहेका सम्पुर्ण खेलप्रेमी दर्शक माझ देखाउने ब्यवस्था मिलाएको सचिव पन्तले बताए।

अखिल क्रान्तिकारी पुनर्वासको दोस्रो अधिवेशन सम्पन्न/ अध्यक्ष बने सुशील लुहार

 

पुनर्वास/१९ भदौ 

अखिल क्रान्तिकारी पुनर्वासको दोस्रो अधिवेशन मंगलबार  सम्पन्न भएको छ । पुनर्वासको जनता क्याम्पसमा सम्पन्न अधिवेशनले सुशील लुहारको अध्यक्षतामा चालिस सदस्यीय पुनर्वास नगर कमिटीको गठन गरेको छ ।

नेकपा माओवादी केन्द्र निकट विद्यार्थी संगठनले हाल आफ्नो संगठनलाई आक्रामक रुपमा अगाडि बढाईरहेको छ । 

अखिल क्रान्तिकारी कञ्चनपुरका सह संयोजक दल बहादुर धामी(अविरल)ले नगर कमिटिमा सहमतीय आधारमा पदाधिकारी सहित सदस्य चयन गरिएको बताए । उनका अनुसार वरिष्ठ उपाध्यक्षमा श्याम बयाडी, उपाध्यक्षत्रय सुस्मिता गुरुङ्ग, लावनिया थापा, तेज विष्ट, सचिव गिता देवकर, सह सचिव अरुण सिलवाल र कोषाध्यक्ष धर्म उपाध्याय सहित ४० सदस्य रहेका छन ।

 यस्तै गरीअखिल क्रान्तिकारी जनता क्याम्पसको समेत मुल इकाई कमिटि विस्तार गरिएको छ । अध्यक्षमा स्वतन्त्र विश्वकर्मा, बरिष्ठ उपाध्यक्ष सबिना अधिकारी, उपाध्यक्षद्वय ईश्वरा साउद, उर्मिला गिरी, सचिव प्रविन भुल, सह सचिव ईसाउ साउद, कोषाध्यक्ष सारदा रोकाया रहेका छन। 

सामाजिक सुरक्षा भत्ताका लागि राष्ट्रिय परिचयपत्र अनिवार्य नगर्न सर्वोच्चको अन्तरिम आदेश

 काठमाडाैँ/९ भदौ

सामाजिक सुरक्षा भत्ताका लागि राष्ट्रिय परिचयपत्र अनिवार्य गर्ने सरकारको निर्णय विरुद्ध परेको रिटमा सर्वोच्च अदालतले अन्तरिम आदेश जारी गरेको छ ।

शुक्रवार न्यायाधीश डा.मनोजकुमार शर्मा र न्यायाधीश तिलप्रसाद श्रेष्ठको संयुक्त इजलासले राष्ट्रिय परिचयपत्रलाई व्यक्तिगत घटना दर्तामा अनिवार्य नगर्न अन्तरिम आदेश दिएको हो । सरकारले राष्ट्रिय परिचयपत्र अनिवार्य बनाएसँगै सरकारको निर्णयविरुद्ध सर्वोच्चमा रिट परेको थियो ।

सरकारले पहिलो चरणमा साउन १ गतेदेखि लागु हुने गरी २८ जिल्लामा सामाजिक सुरक्षा भत्ता लिन राष्ट्रिय परिचयपत्र अनिवार्य गरेको थियो ।

टिकटक फुकुवा गर्ने सरकारको तयारी

काठमाडौं, ४ भाद्र।

लोकप्रिय सामाजिक सञ्जाल एप टिकटकमाथि १० महिनाअगाडि लागेको प्रतिबन्ध फुकुवा गर्ने सरकारले तयारी गरेको छ । टिकटकले नेपालको नीति-नियम सबै पालना गर्ने प्रतिबद्धतासहित पत्राचार गरेपछि सरकार लचिलो बनेको हो । चार दिनअगाडि मात्रै इमेलमार्फत टिकटकको प्रतिवद्धता पत्र प्राप्त भएको मन्त्रालयले जनाएको छ । टिकटकको एसियाका पोलिसी डिभिजन चिफ फेरसले पत्रमा हस्ताक्षर गरेका छन् ।नेपाल सरकारको सबै ऐनकानून पालना गर्न हामी कमिटेड छौं भन्ने पत्र आएको छ ।

स्रोतका अनुसार प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली टिकटकको प्रतिबन्ध फुकुवा गर्न सकारात्मक छन् । उनकै ग्रीन सिग्नल पाएर सञ्चारमन्त्री पृथ्वीसुब्बा गुरुङले प्रतिबन्ध फुकुवाका लागि टिप्पणी उठाउन कर्मचारीलाई निर्देशन दिइसकेको मन्त्रालयले जनाएको छ।  नेपाल सरकारको ऐन-कानूनहरु पालना गर्ने शर्तमा टिकटक खुलाउन तयार रहेको जवाफी पत्र पनि मन्त्रालयले पठाएको छ ।

मन्त्रालयका अनुसार टिकटकलाई सूचीकरणका लागि तीन महिनाको समयावधि सरकारले दिएको छ । प्रतिबन्ध भने केही दिनमै फुकुवा हुने जनाइएको छ । प्रतिबन्ध लागेदेखि नै नेपालमा टिकटकले निरन्तर फुकुवाका लागि प्रयास गरिरहेको थियो । यसअघि पनि पत्र पठाएर नेपालको कानून पालना गर्ने प्रतिबद्धता जनाएको थियो ।